İzopropil Alkol – İPA

İzopropil Alkol (IPA): Teknik Özellikleri, Kullanım Alanları ve Güvenli İşletme Koşulları

İzopropil alkol (IPA, isopropanol, IUPAC adıyla propan-2-ol), kimyasal endüstriden laboratuvar ortamlarına kadar çok çeşitli alanlarda yaygın olarak kullanılan sekonder (ikincil) bir alkoldür. Moleküler formülü C₃H₈O, mol kütlesi ise 60.10 g/mol olan bu bileşik, özellikle çözücü özellikleri, düşük yüzey gerilimi ve hızlı buharlaşma kapasitesi nedeniyle tercih edilmektedir.

Kimyasal ve Fiziksel Özellikleri

Özellik Değer
Kimyasal Adı Propan-2-ol (Isopropanol)
Moleküler Formül C₃H₈O
CAS Numarası 67-63-0
Yoğunluk (25 °C) 0.785 g/cm³
Kaynama Noktası 82.6 °C
Erime Noktası -89.5 °C
Parlama Noktası (Flash Point) 12 °C (kapalı kap)
Alevlenme Noktası 399 °C
Buhar Basıncı (20 °C) ~45 mmHg
Çözünürlük Suyla tamamen karışabilir
Buharlaşma Hızı Yüksek

IPA’nın Endüstriyel Fonksiyonları ve Kullanım Alanları

1. Çözücü Özelliği

İzopropanol, hem polar hem apolar maddeleri çözme kapasitesi sayesinde birçok endüstriyel formülasyonda çözücü olarak yer alır. Özellikle:

  • Akrilat ve asetat bazlı reçineler

  • Eter, keton ve glikol bileşikleri

  • Mürekkep ve boya sistemleri
    ile uyumludur. Bu nedenle kaplama, tiner ve mürekkep üretiminde kritik rol oynar.

2. Yüzey Aktif ve Temizleyici Uygulamalar

Düşük yüzey gerilimi (~21.7 dyn/cm) sayesinde mikro yüzeylere hızlı penetre olur. Elektronik devre kartı temizliği, optik cam yüzeylerin yağ giderimi ve laboratuvar cam eşyalarının ön sterilizasyonunda yaygın olarak kullanılır.

3. Dezenfeksiyon ve Antimikrobiyal Etki

%60–90 konsantrasyon aralığında bakterisidal ve virüsidal etki gösterir. Hücre zarını denatüre ederek mikroorganizmaların yapısını bozar. Bu nedenle:

  • Tıbbi yüzeylerin dezenfeksiyonu

  • Deri antiseptiği (enjeksiyon öncesi)

  • El dezenfektanları
    formülasyonlarında yaygındır.

4. Laboratuvar Uygulamaları

  • DNA/RNA çöktürme işlemlerinde (%70 izopropanol)

  • Spektrofotometrik analizlerde çözücü ve taşıyıcı ajan olarak

  • Kimyasal sentez ara maddesi olarak kullanılır

Güvenlik ve Depolama Koşulları

İzopropil alkol, yüksek uçuculuğu ve düşük parlama noktası nedeniyle tehlikeli sınıf 3 yanıcı sıvılar kategorisindedir. Güvenli kullanım için aşağıdaki kurallar gözetilmelidir:

  • Havalandırmalı ortamda kullanın. Buharları hava ile patlayıcı karışım oluşturabilir (LEL: %2, UEL: %12).

  • Alev kaynaklarından uzak tutun.

  • Kişisel koruyucu ekipman (KKE) kullanın: Eldiven, gözlük, solvent maskesi.

  • Depolama: Alev geçirmez, havalandırmalı kapalı ortamlarda; 5–30 °C arası; oksitleyici maddelerden uzak.

Atık Yönetimi

İzopropanol atıkları, solvent grubu tehlikeli atık sınıfına girer. Bu nedenle:

  • Ayrı olarak toplanmalı

  • Yetkili bertaraf tesislerine gönderilmeli

  • Kanalizasyona dökülmemelidir

Sonuç

İzopropil alkol; kimyasal kararlılığı, geniş çözücü aralığı ve antimikrobiyal etkisi sayesinde hem üretim proseslerinde hem de temizlik-dezenfeksiyon uygulamalarında vazgeçilmezdir. Ancak etkinliği kadar uçuculuğu ve parlayıcılığı da göz önüne alınarak uygun koşullarda kullanılmalı ve depolanmalıdır.

Şirketimiz dilediğiniz hacimlerde izopropil alkol tedariği yapmaktadır. Satınalmak için lütfen iletişime geçiniz.